โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ( Sexually transmitted diseases)
พญ.วาทินี สนธิรติ
สูตินรีแพทย์ โรงพยาบาลรวมใจรักษ์ สุขุมวิท 62
ตกขาว หรือ ระดูขาว ( Leukorrhea)
ตกขาว หรือ ระดูขาว (Leukorrhea)
ปัญหาของสตรีวัยเจริญพันธุ์ หรือหลังวัยหมดระดูที่สำคัญอย่างหนึ่ง คือปัญหาระดูขาว หรือตกขาว ซึ่งแท้จริงแล้วตกขาว สามารถเกิดจากการเปลี่ยนแปลงตามปกติ (physiologic leukorrhea) หรือ ภาวะผิดปกติ (pathologic leukorrhea) ก็ได้ จึงมีความจำเป็นที่ผู้หญิงเราต้องแยกภาวะตกขาวว่าปกติหรือผิดปกติ เพื่อการดูแลภายในน้องสาวของเราอย่างเหมาะสม
ปกติ Physiologic leukorrhea เกิดจากสารคัดหลั่งที่ออกจากต่อมน้องสาวภายนอก ได้แก่ ต่อมไขมัน ต่อม Skene ต่อม Bartholin และ ต่อมบริเวณคอปากมดลูก (endocervical gland) โดยเกิดจากการเปลี่ยนแปลงตามฮอร์โมน estrogen เมื่อเข้าวัยสาว กระตุ้นเซลล์เยื่อบุสร้างไกลโคเจนปริมาณมากขึ้น เป็นอาหารของแบคทีเรียประจำถิ่น ที่ชื่อว่า Lactobacilli แบคทีเรียนี้ปรับสมดุลป้องกันการติดเชื้อแบคที่เรีย/เชื้อราจากภายนอกเข้าช่องคลอดของเรา ตกขาวปกติมักมีลักษณะ ใส สีขาว ไม่มีกลิ่น เปลี่ยนแปลงตามรอบระดู ช่วงกลางรอบ ใกล้ตกไข่ ก่อนมีรอบเดือน หรือช่วงการตั้งครรภ์ และมักน้อยลงเมื่อใกล้วัยหมดระดู
อาการที่อาจนึกถึง ตกขาวผิดปกติ
– ลักษณะของตกขาวผิดปกติไป และปริมาณที่เพิ่มขึ้นมาก
– อาการร่วมอื่น ๆ ได้แก่ คันปากช่องคลอด กลิ่นผิดปกติ ผื่น หรือแผลบริเวณน้องสาว ลักษณะของผิวหนังที่เปลี่ยนแปลง อาการแสบร้อน ระคายเคือง อาการเจ็บเวลามีเพศสัมพันธ์ ปัสสาวะแสบขัด หนือปวดท้องน้อยร่วม
– ประวัติการมีเพศสัมพันธ์ คู่นอนเสี่ยงต่อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
– ประวัติการใช้ยาฮอร์โมน ยาคุมกำเนิด หรือยาปฏิชีวนะ
– ประวัติการใช้สิ่งแปลกปลอมในช่องคลอด
ภาวะตกขาวผิดปกติ (pathologic leukorrhea) อาจจำแนกตามสาเหตุดังนี้
1) ตกขาวที่ไม่ใช่การติดเชื้อ พบได้น้อย เช่น จากสิ่งแปลกปลอมในช่องคลอด (foreign body) , ตกขาวจากเซลล์มะเร็งนรีเวช ได้แก่ มะเร็งปากมดลูก มะเร็งช่องคลอด ซึ่งจำเป็นที่วินิจฉัยจากการตรวจภายใน โดยสูตินรีแพทย์
2) ตกขาวที่เกิดจากการติดเชื้อที่ไม่ใช่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ที่พบบ่อย มักเป็นเชื้อ bacterial vaginosis และเชื้อรา (candidiasis)
ตกขาวอาจสีขาวเทา เป็นฟอง หรือเป็นก้อนๆ อาการคันช่องคลอด ระคายเคือง กลิ่นผิดปกติ
3) ตกขาวจากการติดเชื้อที่เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (Sexually transmitted disease)
ตกขาว จาก STD มักปริมาณมาก ตกขาวมีสีเหลือง , เขียว หรือเป็นหนอง ตกขาวมีเลือดปน มีกลิ่น หรือมีอาการเจ็บ แสบคันในช่องคลอดหรือบริเวณอวัยวะน้องสาวภายนอก บางครั้งปัสสาวะแสบขัด การมีแผล มีตุ่ม หรือก้อนหรือติ่งเนื้อที่ปากช่องคลอด หรืออวัยวะน้องสาว หรือปวดท้องน้อยร่วมด้วย
อาการอื่นๆที่อาจพบร่วม เช่น ผื่นตามตัว ฝ่ามือฝ่าเท้า อาการเป็นไข้ ครั่นเนื้อครั่นตัว ผมร่วง ทำให้นึกถึงภาวะติดเชื้อโดยเฉพาะโรคติดต่อเพศสัมพันธ์มากขึ้น
แต่บ่อยครั้งหลายท่านมีการติดเชื้อ STD โดยไม่มีอาการ แต่หากท่านมีความเสี่ยงสูงที่จะติดเชื้อโรคติดต่อเพศสัมพันธ์ (STD) ก็ควรมาตรวจหาเชื้อโดยเร็วเช่นกัน
รายการตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
อาจแบ่ง เป็นดังนี้
1) เชื้อที่ได้จากการตรวจเลือด (Blood test)
ได้แก่ เชื้อ HIV ซิฟิลิส ไวรัสตับอักเสบ B ไวรัสตับอักเสบ C
2) เชื้อที่ได้จากการตรวจปัสสาวะ (Urine test)
ได้แก่ เชื้อหนองในแท้ หนองในเทียม
3) เชื้อที่ได้จากการตรวจสารคัดหลั่ง (Swab test)
ได้แก่ หนองในแท้ หนองในเทียม แผลริมอ่อน เริม ซิฟิลิส และพยาธิในช่องคลอด แบคทีเรียที่ติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ หรือแม้แต่ เชื้อไวรัส HPV
โดยแพทย์จะใช้วิธีการเก็บสารคัดหลั่ง (swab) จากบริเวณช่องคลอด ท่อปัสสาวะ หรือรอยโรค แล้วนำส่งตรวจยังห้องปฏิบัติการ
รายการตรวจ STD โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- หนองในแท้ (Neisseria gonorrhoeae: NG)
- หนองในเทียม (Chlamydia trachomatis: CT)
- หนองในเทียม (Mycoplasma hominis: MH)
- หนองในเทียม (Mycoplasma genitalium: MG)
- หนองในเทียม (Ureaplasma urealyticum: UU)
- หนองในเทียม (Ureaplasma parvum: UP)
- เริม (Herpes simplex virus type 1: HSV 1)
- เริม (Herpes simplex virus type 2 : HSV 2)
- แผลริมอ่อน (Haemophilus ducreyi : HD)
- ซิฟิลิส (Treponema pallidum: TP)
- พยาธิในช่องคลอด (Trichomonas vaginalis: TV)
- เชื้อราในช่องคลอด (Candida albicans: CA)
- แบคทีเรียในช่องคลอด (Gardnerella vaginalis: GV)
- แบคทีเรียในช่องคลอด (Group B streptococcus: GBS)
- ไวรัส HPV (Human Papillomavirus)
ผลการตรวจ STD ใช้เวลากี่วัน
ผลการตรวจ STD ขึ้นอยู่กับชนิดของการตรวจ ตรวจเลือดผลออกภายใน 1-2 ชม. ตรวจหาเชื้อ STDผ่านการswabช่องคลอด สามารถทราบผลได้ภายใน 5วัน การตรวจหาเชื้อไวรัส high risk HPV ใช้เวลา 7-10วัน
ท่านสามารถตรวจหาเชื้อ STD ที่โรงพยาบาลรวมใจรักษ์สุขุมวิท 62 มีดังนี้
1) ตรวจ STD จากตรวจสารคัดหลั่ง/ปัสสาวะ Multiplex Real-time PCR for STI pathogens
2) ตรวจเลือด HIV, HBsAg , Anti-HCV ,Syphillis Ab ร่วมกับ ตรวจ STD จากตรวจสารคัดหลั่ง ( Multiplex Real-time PCR for STI pathogens )
3) ตรวจหาเชื้อ ไวรัส High risk HPV , HPV DNA PCR High risk typing (Cobas HPV) , HPV High risk mRNA trst (APTIMA HPV)
4) ตรวจหาเชื้อ ไวรัส High risk HPV , HPV DNA PCR High risk typing (Cobas HPV) ร่วมกับ ตรวจ STD จากตรวจสารคัดหลั่ง ( Multiplex Real-time PCR for STI pathogens )
หากท่านมีปัญหาทางนรีเวช สามารถเข้ามาปรึกษา แพทย์ รพ รวมใจรักษ์ ยินดีให้บริการค่ะ