ตรวจแบบไหน…เหมาะกับหัวใจคุณ

โรคหัวใจคือโรคยอดฮิตอันดับต้น ๆ ที่คร่าชีวิตของคนทั่วโลกมีอัตราการเสียชีวิตเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง และยังมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งโรคหัวใจที่พบบ่อยและเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตเยอะที่สุดทั่วโลกคือ โรคหลอดเลือดหัวใจตีบหรืออุดตัน ซึ่งพบได้มากในผู้สูงอายุ ตามมาด้วยโรคลิ้นหัวใจ โรคหัวใจพิการแต่กำเนิด และโรคกล้ามเนื้อหัวใจ แม้ในอดีตโรคหัวใจจะเป็นโรคที่พบเจอได้บ่อยในผู้สูงอายุ แต่ปัจจุบันกลับพบว่าคนที่อายุยังน้อยหรือวัยรุ่นก็มีความเสี่ยงเป็นโรคหัวใจได้มากเช่นกัน

การตรวจคัดกรองโรคหัวใจ แพทย์มักเริ่มด้วยการตรวจร่างกายเบื้องต้น สอบถามอาการ ประวัติการเจ็บป่วย รวมถึงบุคคลในครอบครัวที่เคยป่วยเป็นโรคหัวใจ จากนั้นจึงพิจารณาความเป็นไปได้แล้วเลือกวิธีวินิจฉัยขั้นต่อไป 

เป็นการตรวจหัวใจเบื้องต้น มีประโยชน์ในการคัดกรองความผิดปกติหัวใจเบื้องต้น เป็นหนึ่งในทางเลือกที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายหรือผลข้างเคียงในการตรวจ แต่สามารถให้ผลของการทำงานของหัวใจที่ละเอียดและมีประสิทธิภาพต่อการวินิจฉัย ซึ่งเจ้าหน้าที่จะนำขั้วไฟฟ้ามาติดตามตำแหน่งต่างๆ เช่น ที่ข้อมือเท้า และหน้าอก หลังจากนั้นเครื่องจะประมวลผลเป็นกราฟคลื่นหัวใจ ใช้เวลาในการตรวจประมาณ 5-10 นาที

ใครที่ควร ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ หรือ EKG

• ผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป
• ผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหัวใจ เช่น ไขมันในเลือดสูง เบาหวาน หรือสูบบุหรี่
• ผู้ที่มีอาการผิดปกติ เช่น ใจสั่น เจ็บหน้าอก เหนื่อยง่าย
• ผู้ที่มีความดันโลหิตสูง หรือมีอาการลิ้นหัวใจรั่ว

ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ บอกอะไรเรา?

• โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (Acute Myocardial Infarction)
• โรคกล้ามเนื้อหัวใจห้องล่างซ้ายหนาตัวผิดปกติจากสาเหตุต่าง ๆ  (Left Ventricular Hypertrophy)
• โรคของกล้ามเนื้อหัวใจชนิดต่าง ๆ  (Cardiomyopathy)
• โรคเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ (Pericarditis)
• โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะทั้งแบบเต้นช้าผิดจังหวะ (Bradyarrhythmias) หรือแบบเต้นเร็วผิดจังหวะ (Tachyarrhythmias)
• โรคของเกลือแร่ที่ผิดปกติบางชนิด เช่น ภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูงหรือต่ำ ภาวะแคลเซียมในเลือดสูงหรือต่ำ

เป็นการตรวจหาภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดจากหลอดเลือดหัวใจตีบ หรือตรวจหาการเต้นของหัวใจผิดจังหวะที่เกิดขณะออกกำลังกาย โดยการวิ่งสายพาน ผู้ป่วยเหล่านี้อาจไม่มีอาการ หรือความผิดปกติของคลื่นไฟฟ้าหัวใจขณะพัก แต่เมื่อออกกำลังกายหัวใจจะมีเลือดไปเลี้ยงไม่พอ ทำให้เกิดภาวะหัวใจขาดเลือดมีอาการแสดงและการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้าหัวใจ ช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคได้

ใครที่ควร ตรวจสมรรถภาพหัวใจด้วยการออกกำลังกาย หรือ EST

• อายุ 40 ขึ้นไป 
• เจ็บแน่นหน้าอก เหนื่อยง่ายกว่าปกติ เหนื่อยมากเมื่อออกกำลังกาย

การตรวจสมรรถภาพหัวใจด้วยการออกกำลังกาย  บอกอะไรเรา?

• โรคหลอดเลือดตีบตัน
• โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

เป็นการตรวจวัดประสิทธิภาพการทำงานของหัวใจ โครงสร้างหัวใจ โดยใช้คลื่นเสียงความถี่สูงผ่านผนังทรวงอก  โดยใช้การสะท้อนกลับของคลื่นเสียงความถี่สูงที่ถูกปล่อยออกมาจากหัวตรวจส่งผ่านผนังทรวงอกไปถึงหัวใจ เมื่อคลื่นเสียงผ่านอวัยวะต่างๆ ก็จะเกิดสัญญาณสะท้อนกลับที่แตกต่างกันระหว่างน้ำกับเนื้อเยื่อ คอมพิวเตอร์จะนำสัญญาณเหล่านี้มาแปลเป็นภาพให้เห็นบนจอ ซึ่งจะแสดงถึงรูปร่าง ขนาด การทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ และลิ้นหัวใจ 

ใครที่ควร ตรวจหัวใจด้วยเครื่องสะท้อนเสียงความถี่สูง หรือ ECHO

• ผู้ที่มีอาการเหนื่อย หอบ และมีอาการบวม
• ผู้ที่มีปัญหาเรื่องของลิ้นหัวใจตีบ หัวใจโต

การตรวจสมรรถภาพหัวใจด้วยการออกกำลังกาย  บอกอะไรเรา?

• โรคหัวใจโต 
• ลิ้นหัวใจตีบ 
• โรคกล้ามเนื้อหัวใจพิการ
• โรคของเยื่อหุ้มหัวใจ

เป็นการบันทึกคลื่นไฟฟ้าหัวใจแบบตลอดเวลา ในช่วงระยะเวลา 24 – 48 ชั่วโมง โดยสามารถติดกลับบ้าน และทำงานได้ตามปกติ เครื่องจะทำการอัดคลื่นไฟฟ้าหัวใจตลอดเวลา หากมีอาการเครื่องจะบอกได้ว่าเกิดอะไรขึ้น ทำให้แพทย์ทราบถึงปัญหาได้

ใครที่ควรใช้ เครื่องบันทึกหัวใจ

• ผู้ที่มีอาการใจสั่น 
• หน้ามืด วูบ  เป็นลม หมดสติโดยไม่ทราบสาเหตุ
• ผู้ที่มีอาการหัวใจเต็นผิดจังหวะ

เครื่องบันทึกหัวใจแบบพกพา  บอกอะไรเรา?

• เพื่อติดตามคลื่นไฟฟ้าหัวใจตลอด 24 ชั่วโมงว่ามีความผิดปกติแบบใด เกิดเวลาใด และมีอาการหรือไม่
• เพื่อให้แพทย์ประเมินความถี่ และความรุนแรงของการเกิดหัวใจเต้นผิดจังหวะ ขณะทำกิจวัตรประจำวันที่บ้าน

เป็นการตรวจหัวใจเพื่อดูเส้นเลือดของหัวใจว่ามีหลอดเลือดหัวใจตีบ-ตัน หรือความผิดปกติอื่นๆ ของหลอดเลือดหัวใจบ้างหรือไม่ รวมถึงใช้ติดตามผลการรักษาภายหลังการผ่าตัดหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งผู้ที่เข้ารับการตรวจวิธีนี้จะได้รับสารทึบรังสีเพื่อให้ได้ภาพเอกซเรย์ที่ดีที่สุด

ใครที่ควร  ตรวจหลอดเลือดหัวใจด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ หรือ CTA

• ผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ เช่น ไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง เบาหวาน สูบบุหรี่ ผู้มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ
• ผู้ที่สงสัยว่าจะเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบหรือมีหลอดเลือดหัวใจผิดปกติ
• ผู้ที่ต้องการติดตามผลการผ่าตัดรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ

การตรวจหลอดเลือดหัวใจด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ บอกอะไรเรา?

• เพื่อดูแคลเซียมที่เกาะภายในผนังหลอดเลือดหัวใจ
• ดูการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ เยื่อหุ้มหัวใจ และลักษณะโครงสร้างของหัวใจ โดยมีการฉีดสารทึบรังสีร่วมด้วย
• ความแม่นยำของการตรวจใกล้เคียงกับการใส่สายสวน แต่มีความเสี่ยงน้อยกว่า

เป็นการตรวจเพื่อหาภาวะหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ ที่สามารถนำไปสู่การค้นหาโรคอื่น ๆ อาทิ หลอดเลือดหัวใจ หรือหลอดเลือดสมองตีบได้ เป็นการตรวจที่ง่าย ปลอดภัย ไม่เจ็บ ไม่ต้องงดน้ำงดอาหารก่อนเข้ารับการตรวจ ทราบผลเร็ว มีความแม่นยำสูง ไม่เสี่ยง

ใครที่ควร  ตรวจการแข็งตัวของหลอดเลือดแดง หรือ ABIc

• อายุมากกว่า 50 ปี
• ผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง หรือโรคอ้วน
• ผู้ที่มีระดับของสารบางอย่างในเลือดสูง เช่น โฮโมซีสทีน (Homocysteine), ไลโพโปรตีน (Lipoprotein)
• ผู้ที่สูบบุหรี่จัด หรือสูบบุหรี่มากกว่า 10 ปี 

การตรวจการแข็งตัวของหลอดเลือดแดง บอกอะไรเรา?

• ใช้ในการวินิจฉัยโรคของหลอดเลือดแดงที่ขาตีบตัน
• ใช้ในการประเมินระดับความรุนแรงของการตีบของหลอดเลือด
• ใช้ประเมินผลภายหลังการรักษา